شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر تنبلی اجتماعی با استفاده از ترکیب دیمتل و ANP (‌مورد مطالعه: سازمان‌های دولتی شهر تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت بازرگانی و مدیریت فنآوری اطلاعات، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه ولی عصر (عج)، رفسنجان، ایران.

3 دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان. ایران.

10.22034/jipas.2021.212240.1059

چکیده

هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر تنبلی اجتماعی سازمان‌ها است‌. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش گردآوری داده‌ها از نوع پیمایشی - تحلیلی است‌. پژوهش‌ حاضر در فاز غربالگری گروهی از خبرگان دانشگاهی، مدیران و سرپرستان سازمان‌های دولتی شهر تهران را در بر می‌گیرد که دارای دو خصوصیت هستند 1- آشنایی کامل و عمیق با مباحث سازمان 2- علاقه به مشارکت در این پژوهش که‎ به‌عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شدند (سعی شد فهرستی حداقل پانزده‌‌نفره از خبرگان به‌عنوان جامعه آماری تهیه شود). در این فاز، از روش نمونه‌برداری قضاوتی برای‌ انتخاب بهترین افراد از میان جامعه خبرگان استفاده شد. ابزار اصلی جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش‌ پرسشنامه‌هایی بودند که بنا به اهداف مختلف طراحی شدند و در میان جامعه آماری مدنظر توزیع شد. گفتنی است که در این پژوهش‌ پرسشنامه اول به‌صورت باز و به‌منظور شناسایی عوامل طراحی شد و پرسشنامه دوم به‌صورت بسته و با هدف غربالگری عوامل طراحی شد. بعد از توزیع و جمع‌آوری داده‌ها انجام تجزیه و تحلیل‌های لازم‌ از طریق نرم‌افزار‌های SPSS، رویکرد ترکیبی دیمتل و ANP انجام شد. نتایج پژوهش‌ منجر به شناسایی و اولویت‌بندی هشت‌ عامل شد که براساس رویکرد ترکیبی، معیار نظم- قانون و بی‌عدالتی با وزن 0.1634 رتبه اول را کسب کرده است. سیستم نظارتی ضعیف با وزن 0.1426 رتبه دوم و کسالت فضا و فرسودگی شغلی با وزن 0.1274 رتبه سوم را به‌خود اختصاص داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying and Prioritizing the Factors Affecting Social Laziness Using the Combination of DEMTEL and ANP (Case Study: Public Organizations in Tehran)

نویسندگان [English]

  • iman hakimi 1
  • abbas shol 2
  • gholamreza Jalalian 3
1 Assistant Professor, Business Management & IT Management Department, Payam Noor University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Industrial Management Department, Faculty of Administrative Sciences & Economics, Vali-e Asr University of Rafsanjan, Iran.
3 PhD Student of Human Resource Management, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Sirjan Branch, Iran.
چکیده [English]

The aim of this study is to identify the factors affecting the social laziness of organizations. This research is applied in terms of purpose, and in terms of nature and method of data collection is survey-analytical. The statistical population of the study in the screening phase is 15 experts including academic experts, managers, and supervisors of public organizations in Tehran that have two characteristics; first, complete, in-depth familiarity with the organization issues; second, interested in participating in the study. In this phase, judgmental sampling method was used to select the best people from the community of experts. The main data collection tool in this study is questionnaires that were designed for different purposes and distributed among the statistical population. It should be noted that in this study, the first questionnaire was designed to be open and to identify the factors. The second questionnaire was close, aiming at screening the factors. After data collection, the necessary analyses were conducted using SPSS software, the combined approach of DEMETEL, and ANP. The results of the research led to the identification and prioritization of 8 factors. Based on the combined approach, the criterion of order-law and injustice ranked first with a weight of 0.1634. Weak monitoring system ranked second with a weight of 0.1426 and space boredom and burnout ranked third with a weight of 0.1274.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organizational Laziness
  • Social Laziness
  • DEMETEL
  • ANP

مراجع

بدرافشان‌مقدم، مجتبی، باقرزاده، داوود (1383). دلایل کارکنان برای طفره رفتن از کار و راه‌های پیشگیری و مقابله با آن. دو توسعه انسانی پلیس، سال اول، شماره 2، 22-1.
جوادی‌یگانه، محمدرضا، فولادین، مجید (1391). تنبلی اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن. جامعه شناسی ایران، سال‌ 12، شماره 4، 137-109.
خدابخشی، مهدی، سپهوندی، محمد‌علی، شیخ‌الاسلامی، علی، حبیبی، الهام (1394). پیش‌بینی اهمال‌کاری سازمانی و رضایت از زندگی بر اساس فرسودگی شغلی و سابقه خدمت. مجله طب نظامی، سال‌ ۱۷، شماره4، 213-207.
رحیمیان بوگار، اسحاق، روحانی‌پور، شیدا (1394). اهمال‌کاری تحصیلی در دانشجویان: نقش پیش‌بین عوامل جمعیتی و روانشناختی. راهبردهای شناختی در یادگیری، سال‌ 3، شماره 4، 19-1.
زارع‌شاه‌آبادی، اکبر، مبارکی، محمد، بیرانوند، فاطمه (1397). تحلیل عوامل مؤثر بر تنبلی اجتماعی (مطالعه مقایسه‌ای میان کارمندان دو شهر یزد و خرم آباد). بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال 9، شماره 2، 116-91.
سپهوند، رضا، محمدیاری، زهره (1394). شناسایی ذهنیت افراد نسبت به تنبلی سازمانی با استفاده از روش کیو. مطالعات رفتار سازمانی، سال 4، شماره 3، 30-1.
شاهرضایی، سمیه (1393). بررسی تنبلی در سازمان‌ها. دو ماهنامه پیام دریا، سال 25، شماره 222، 5.
صفاری‌نیا، مجید، امیرخانیرازلیقی، زهرا (1391). تحلیل مسیر ارتباط اهمالکاری سازمانی با بر انگیختگی شناختی و فرسودگی شغلی کارکنان ادارههای دولتی استان تهران. مجله پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی، سال‌ 2، شماره 4، 131-111.
فیروزجائیان، علی‌اصغر، شریفی‌مقدم، پرویز (1396). تحلیل تنبلی دانشگاهی به‌‌‌مثابه تنبلی اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه مازندران. جامعه‌شناسی کاربردی، سال‌ 28، شماره 4، 70-53.
کریمیان‌پور، غفار، زاهد‌بلبلان، عادل، خالق‌خواه، علی، رضایی‌شریف، علی (1397). رابطۀ بین ویژگی‌های فردی و تنبلی سازمانی در بین معلمان مدارس ابتدایی: نقش میانجی سکون‌زدگی شغلی. دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت مدرسه، سال‌ 5، شماره 2، 56-41.
محمدیاری، زهره، سپهوند، رضا، وحدتی، حجت، موسوی، نجم‌الدین (1397). نقش کارکنان نامرئی بر تنبلی سازمانی در سازمان‌های دولتی. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه امام حسین (ع)، سال 10، شماره 1، 75-51.
Arkin, E. M., Bender, M. A., Mitchell, J. S., & Skiena, S. S. (2003). The lazy bureaucrat scheduling problem. Information and Computation, 184(1), 129-146.
Belenzon, S., & Tsolmon, U. (2016). Market frictions and the competitive advantage of internal labor markets. Strategic Management Journal, 37(7), 1280-1303.
Chun Chu, A. H., & Choi, J. N. (2005). Rethinking procrastination: Positive effects of" active" procrastination behavior on attitudes and performance. The Journal of social psychology, 145(3), 245-264.
Harkins, S. G., & Szymanski, K. (1989). Social loafing and group evaluation. Journal of personality and social psychology, 56(6), 934-941.
Hipp, L., & Anderson, C. J. (2015). Laziness or liberation? Labor market policies and workers' attitudes toward employment flexibility. International Journal of Social Welfare, 24(4), 335-347.
Howell, A. J., & Watson, D. C. (2007). Procrastination: Associations with achievement goal orientation and learning strategies. Personality and Individual Differences, 43(1), 167-178.
Jemielniak, D. (2007). Managers as lazy, stupid careerists? Journal of Organizational Change Management, 20)4(, 491-508.
Kidwell Jr, R. E., & Bennett, N. (1993). Employee propensity to withhold effort: A conceptual model to intersect three avenues of research. Academy of Management review, 18(3), 429-456.
Lin, P. H. (2008). A research on social loafing and students’ cultural orientations in ESL/EFL classroom. Unpublished Dissertation. Ming Chuan University, China.
Owens, S. G., Bowman, C. G., & Dill, C. A. (2008). Overcoming Procrastination: The Effect of Implementation Intentions. Journal of Applied Social Psychology, 38(2), 366-384.
Piezon, S. L., & Ferree, W. D. (2010). Perceptions of social loafing in online learning groups: A study of public university and US Naval War College students. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 9(2), 1-12.
Rich Jr, J. D., Owens, D., Johnson, S., Mines, D., & Capote, K. (2014). Some strategies for reducing social loafing in group projects. Psychology, 50(5), 936-941.
Sant - Amand, P. (2011) .The pursuit of laziness: an idle interpretation of the Enlightenment. New gersey: Princeton University Press.
Spada, M. M., Hiou, K., & Nikcevic, A. V. (2006). Metacognitions, emotions, and procrastination. Journal of Cognitive Psychotherapy, 20(3), 319-326.
Steel, P. (2010). Arousal, avoidant and decisional procrastinators: Do they exist?. Personality and Individual Differences, 48(8), 926-934.
Wohl, M. J., Pychyl, T. A., & Bennett, S. H. (2010). I forgive myself, now I can study: How self-forgiveness for procrastinating can reduce future procrastination. Personality and Individual Differences, 48(7), 803-808.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 29 آذر 1399
  • تاریخ پذیرش: 29 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار