الگوی مدیریت تحول فرهنگی در دانشگاه بر پایه نظرات آیت‌الله خامنه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

10.22034/jipas.2022.313021.1276

چکیده

در این مقاله، در راستای تحقق کامل ابعاد و ویژگی‌های دانشگاه اسلامی به رویکردی زمینه‌ای و به مقوله فرهنگ در دانشگاه توجه شده است. چرا که از پیش‌فرض‌های نظریه‌های تحول این است که به تبع تحولات زمینه‌ای-فرهنگی می‌توان در سایر ابعاد ساختاری و رفتاری در یک سیستم تغییر ایجاد کرد. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش دستیابی به الگویی مدیریتی است که بتواند تحول در موضوع راهبردی فرهنگ را در دانشگاه‌ها برای رسیدن به ویژگی‌های کامل دانشگاه اسلامی هدایت کند. بدین‌ منظور بر پایه دیدگاه‌های آیت‌الله خامنه‌ای و با استفاده از روش کیفی تحلیل مضمون به تبیین ویژگی‌های فرهنگ در دانشگاه اقدام شده است. یافته‌های پژوهش نشان‌دهندۀ آن است که فرهنگ غرب‌گرایی، فرهنگ تحجرگرایی به‌عنوان عوامل بازدارنده و فرهنگ آرمانی اسلامی- ایرانی به‌عنوان عامل پیش‌برنده می‌تواند ابعاد اصلی مدیریت تحول در دانشگاه به‌عنوان الگوی تغییر فرهنگ در دانشگاه باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a Model for Cultural Transformation in the University According to Ayatollah Khamenei’s Opinions

نویسنده [English]

  • Mohsen Jajarmizadeh
Assistant Professor, Public Administration Department, Payame Noor University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

In this article, in order to design the dimensions and characteristics of the Islamic University, a contextual approach is employed, and culture issue in the university has been discussed. This is because one of the presuppositions of the theories of transformation is that cultural background affects structural and behavioral dimensions in a system change. Therefore, designing a managerial model that can guide the evolution of the strategic issue of culture in universities to achieve the full characteristics of an Islamic university is the main goal of this research. For this purpose, based on the opinions of Ayatollah Khamenei and using the qualitative method of thematic analysis, the characteristics of culture in the university have been explained. The findings of the research show that the culture of Westernization, the culture of petrification as inhibiting factor, and the Islamic-Iranian ideal culture as a driving factor are the main dimensions of transformation management in the university. They can be taken into consideration as a model for changing the culture in the university.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transformation Management
  • Cultural Transformation
  • Culture in University
  • Ayatollah Khamenei
استونر، جیمز، آی، اف، فری‌من، آرادوارد، گیلبرت، دانیل‌آر (1391). مدیریت. ترجمه علی پارساییان و سید محمد اعرابی. تهران: انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی.
اسکندرپور، بهروز (1396). طراحی مدل ارزش های فرهنگی اسلامی در دانشگاه پیام نور. مجله فرهنگ و دانشگاه اسلامی، سال 7، شماره 24، 180-165.
آیت‌الله خامنه ای، سید علی (1399-1368). بیانات. تهران: دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه ای. قابل دسترسی در آدرس: http://farsi.khamenei.ir/speech.
  ایمان، محمدتقی، نوشادی، محمودرضا (1390). تحلیل محتوای کیفی. مجله پژوهش، سال 3، شماره 2، 44-15.
باقری، مسلم، سلیمی، قاسم، محمدی، مهدی، طیبی محمدی، مریم (1394). تحلیلی بر عوامل ساختاری و رفتاری مؤثر بر ارتقای فرهنگ تولید علم در دانشگاههای کشور؛ مورد مطالعه: دانشگاه شیراز. مجله مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال 4، شماره 2، 123-98.
پیروزمند، علیرضا (1389). مبانی و الگوی مهندسی فرهنگی. تهران: نشر فجر ولایت.
خاتمی سبزواری، سید جواد، بقیعی، زهره (1396). تبیین ماهیت نفوذ فرهنگی در آیات قرآن و یافتن مصادیق به روز در عصر حاضر در مراکز علمی. مجله مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال 7، شماره 4، 411-389.
خاکپور، عباس (1390). سنخ شناسی مطالعات فرهنگی. مجله راهبرد فرهنگ، سال 5، شماره 14-15، 98-83.
دانائی‌فرد، حسن، رهبر کلیشمی، احسان (1389). راهکارهای تحول فرهنگی در سازمان های ایمان محور. فصلنامه علمی پژوهشی انقلاب اسلامی، سال 8، شماره 23، 91-80.
رابینز، استیفن بی (1377). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی. تهران: موسسه مطالعات پژوهش‌های بازرگانی.
رعنایی‌کردشولی، حبیب‌اله (1390). مدیریت فرهنگ سازمانی: طراحی مدلی بر مبنای چارچوب ارزشهای رقابتی. فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال 2، شماره 6، 123-110.
زاهد زاهدانی، سید سعید (1395). الگوی اسلامی ایرانی فرهنگی مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت: الگوی پایه پیشرفت. تهران: سمت.
زاهد، سید سعید، جاجرمی‌زاده، محسن، تقوی، سید محمد رضا (1392). فرهنگ به مثابة رسانه ای بین اراده و عمل جمعی (مطالعة تطبیقی فرهنگ اسلامی و سکولار). مجله رسانه و فرهنگ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 3، شماره 2، 76-55.
سرجیووانی، جوزف، کاربالی، جان (1984). رهبری و فرهنگ سازمانی. ترجمه عباس خاکپور. تهران: انتشارات قوه قضاییه.
سمیعی اصفهانی، علیرضا، ثابت، حافظ، سوری، کامبیز (1392). رقابت‌های گفتمانی و جایگاه نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در ترویج آزاداندیشی دینی در دانشگاه. مجله مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال 17، شماره 57، 678-658.
سیاح‌فر، محمد حسین (1392). فراتحلیل تعاریف متداول از دانشگاه اسلامی و ارائه یک الگوی پیشنهادی. مجله مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال 17، شماره 54، 102-77. 
شاین، ادگار (1394).‌ فرهنگ سازمانی و رهبری. مترجمان برزو فرهی بوزنجانی. شمس‌الدین نوری نجفی‌. تهران‌: دارالفکر. 
فضل‌اللهی قمشی، سیف الله، اسلامی‌فر، سوده (1390). معیارهای دانشگاه اسلامی از دیدگاه استادان دروس معارف اسلام. معرفت، سال 20، شماره 8، 141-120.
قربانی‌زاده، وجه الله، امینی، محمد (1393). آرمان‌گرایی و حرکت در دانشگاه اسلامی. فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال 18، شماره 2، 77-61.
قلی‌پور، آرین (1388). جامعه شناسی سازمان ها. تهران: انتشارات سمت.
مشبکی، عباس (1377). مدیریت رفتار سازمانی تحلیل کاربردی، ارزشی از رفتار انسانی. تهران‌: نشر ترمه‌.
مطیع، حسین، یاوری، سوده (1391). ملاک علم نافع در دانشگاه اسلامی بر اساس قرآن و احادیث. مجله مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال 16، شماره 51، 250-231.
معدنی، جواد، حسین‌پور، داود، یاری، معصومه (1395). طراحی مدل فرهنگ جهادی مبتنی بر مبانی دینی و ارزش‌های انقلاب مدیریت در دانشگاه اسلامی. فصلنامه مطالعات دانشگاه اسلامی، سال 5، شماره 1، 123-111.
مقیمی، سید محمد (1394). مبانی سازمان و مدیریت. تهران: انتشارات نگاه دانش.
مهدوی آزادبنی، رمضان (1392). علم‌زدگی و بحران در علوم انسانی. مجله مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال 16، شماره 50، 102-87.
مهدی، رضا (1391). نظریه دانشگاه اسلامی: الگوی فرهنگی منتج از روش نظریه مبنایی. مجله مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال 17، شماره 54، 50-27.
مهدی، رضا (1392). آینده‌پژوهی در آموزش عالی دانشگاه اسلامی، دانشگاه سازگار با محیط و زمینه. مجله مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال 17، شماره 57، 710-696. 
مورگان، گرت (1387). سیمای سازمان. ترجمه اصغر مشبکی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
مؤمنی‌راد، اکبر، علی‌آبادی، خدیجه، فردانش، هاشم، مزینی، ناصر (1392). تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، سال 4، شماره 14، 161-143.
مؤمنی‌راد، اکبر، علی‌آبادی، خدیجه، فردانش، هاشم، مزینی، ناصر (1392). تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، سال 4، شماره 14، 161-143.
هاشم‌زهی، نوروز، خلجی، عباس (1388). بررسی تطبیقی رویکردهای مبدعان اسلامی سازی دانشگاه در ایران. معرفت در دانشگاه اسلامی، سال 5، شماره 11، 88-63.
هاشم‌زهی، نوروز، خلجی، عباس (1389). بررسی تطبیقی رویکردهای مبدعان ودانشگاهیان به اسلامی‌سازی دانشگاه در ایران، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال 6، شماره 1، 91-80.
هچ، جو ماری (1385).  تئوری سازمان. ترجمه حسن دانائی فرد. تهران:  نشر افکار.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.
Burnes, B. (2004). Kurt lewin and the planned approach to change: A re-appraisal. Journal of Management Studies, 41(6), 977–1002.
Burnes, B., & Cooke, B. (2013). Kurt Lewin's field theory: A review and re-evaluation. International Journal of Management Reviews, 15(3), 408-425.
Cummings, S., Bridgman, T., & Kenneth, G. (2016). Unfreezing change as three steps: Rethinking Kurt Lewins legacy for change management. Human Relations, 69(1), 33–60.
Hussain, S., Shen, L., Tayyaba, A., Muhammad-Jamal, H., Syed-Hadi, H., & Muhammad, A. (2018). Kurt Lewins change Model: A critical review of the role of leadership and employee involvement in organizational change. Journal of Innovation and Knowledge, 3(3), 123–127.
Maguire, M., & Delahunt, B. (2017). Doing a thematic analysis: A practical, step-by-step guide for learning and teaching scholars. The All Ireland Journal of Teaching and Learning in Higher Education (AISHE-J), 8(3), 3351-33514.
Norhayati, A., Mohd –Shaladdin, M., Mohdyusri, & Noor-Rohana, M. (2017). The application of kurt lewins model of change in the implementation of higher order thinking skills in school. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 7(8), 123-141.
Onyango, W. P. (2014). Effects of organization culture on change management: A case
Onyango, W. P. (2014). Effects of organization culture on change management: A case of the vocational training centre for the blind and deaf sikri. European Journal of Business and Management, 6(34), 204-214.
Scherer, J. (2009). Leadership strategy: Use lewin's "force field analysis" as a problem solving tool. Available at Leadership Strategy insidex.com (2009/8/9).