تحلیل فرایند تاب‌آوری سازمانی با استفاده از تکنیک مدل‌سازی ساختاری تفسیری (مورد مطالعه: ساپکو)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی دانشکده مدیریت و حسابداری پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

2 کارشناس ارشد مدیریت دولتی دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استادیار گروه مدیریت صنعتی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان، رفسنجان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر درصدد است تا با استفاده از مدل‌سازی ساختاری تفسیری به طراحی مدل تاب‌آوری سازمانی در شرکت ساپکو بپردازد. با به‌کارگیری این روش، مدل نهایی تاب‌آوری سازمانی در ساپکو طراحی شده و نتایج تجزیه‌وتحلیل داده‌ها عبارت است از: مدیریت بحران در سطح 1، انعطاف‌پذیری سازمانی در سطح 2، ظرفیت مصون‌سازی در سطح 3، منابع در دسترس در سطح 4، محیط حمایت‌کننده و تعاملات متقابل میان سازمان‌ها در سطح 5، آموزش در مورد تاب‌آوری در سطح 6، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و برنامه‌های اقتضایی و استراتژیک در سطح 7 و تدوین خط‌مشی‌های تاب‌آوری سازمانی در سطح 8. به عبارت دیگر، ساپکو به منظور افزایش تاب‌آوری در شرایط کنونی اقتصاد و تحریم‌های بین‌المللی بایستی قوانین مرتبط با تاب‌آوری را تصویب کند. اتخاذ قوانین از سوی ساپکو به منزله تعهد وی نسبت به برنامه‌های پیاده‌سازی تاب‌آوری است. وی بایستی بتواند با تحلیل وضعیت اقتصادی کنونی و شرایط آتی بازار، تهدیدهایی از قبیل تورم و افزایش قیمت‌ها را شناسایی کند. همچنین باید اهداف تاب‌آوری و سازوکارهای اجرای آن را به مدیران ارشد، مدیران میانی و افراد کلیدی آموزش دهد. ساپکو باید با سازمان‌ها و شرکت‌های داخلی که در حوزه تولید و تأمین قطعات فعالیت دارند، همکاری همه‌جانبه داشته باشد. به دیگر سخن، نگاه ساپکو بایستی به تولیدات داخلی و ارتباط مؤثر با ایشان باشد. درنهایت، بایستی بتواند منابع مالی و دارایی خود را به صورت کارا مدیریت کند تا در برابر تهدیدات مصون بماند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Organizational Resilience Process Analysis Using Interpretative Structural Modeling (Case study: Sapco)

نویسندگان [English]

  • Ali Sayahpoor 1
  • Fateme Hematiyan 2
  • Abbas Shoul 3
1 PhD Student in Public Administration, Faculty of management and Accounting, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran
2 M.A in Public Administration, Faculty of management and Accounting, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Faculty of Administrative Sciences and Economics, Vali Asr University, Rafsanjan, Iran
چکیده [English]

The present study seeks to design an organizational resilience model in SAPCO Company by using interpretative structural modeling. As a result, the final model of organizational resilience in Sapco is designed and the results of the data analysis are: crisis management at level 1, organizational flexibility at level 2, buffering capacity at level 3, available resources at level 4, support environment and interactions between organizations at level 5, education on resilience at level 6, information technology infrastructure and contingency and strategic plans at level 7, and the development of organizational resilience policies at Level 8. In other words, in order to increase the resilience in our economy that is under international sanctions, Sapco should adopt laws that uphold resilience. The adoption of such rules by Sapco is as commitment to resilience implementation programs. Hence, Sapco must be able to identify threats such as inflation and rising prices by analyzing the current economic situation and future market conditions. Also, the goals of resilience and its implementation mechanisms should be taught by senior executives, middle managers and key persons. Sapco has to collaborate with organizations and companies that work in the field of production and supply of parts. In other words, Sapco should attend domestic products and effective communication with them. Finally, it must be able to efficiently manage its funds and assets to protect itself from threats.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organizational Resilience
  • Crisis Management
  • Organizational Flexibility
  • Interpretive Structural Modeling (ISM)
  • Sapco

مراجع

آذر، عادل، بیات، کریم (1387). طراحی مدل فرایند محوری کسب‌وکار با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری(ISM). فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت فناوری اطلاعات، سال 1، شماره 1، 18-3.
اکبرزاده، داوود، اکبرزاده، حسن، پناه‌علی، امیر (1393). رابطه تعهد سازمانی، تاب‌آوری و سلامت روانی با فرسودگی شغلی کارکنان سازمان آتش‌نشانی. امداد و نجات. سال 6، شماره 3، 70-57.
الفت، لعیا، شهریاری‌نیا، آرش (1393). مدل‌سازی ساختاری تفسیری عوامل مؤثر بر انتخاب همکار در زنجیره تأمین چابک. مدیریت تولید و عملیات. سال 2، دوره 2، 128-109.
پیغامی، عادل، سعدآبادی، علی‌اصغر، عظیمی، آرین (1396). پایش اقتصاد مقاومتی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
حجت‌خواه، سیدمحسن، زکی‌یی، علی، علیخانی، مصطفی. (1391). رابطه تاب‌آوری و سلامت سازمانی با فرسودگی شغلی در معلمین زن مقطع ابتدایی شهر کرمانشاه. فصلنامه تازه‌های روان‌شناسی صنعتی/سازمانی. سال3، شماره 11، 44-35.
رفیعیان، مجتبی، رضایی، محمدرضا، عسگری، علی، پرهیزکار، اکبر، شایان، سیاوش (1390). تبیین مفهومی تاب‌آوری و شاخص‌ سازی آن در مدیریت سوانح اجتماع‌محور (CBDM). برنامه‌ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی)، سال 15، شماره 4. 41-19.
زاهدبابلان، عادل، رضایی جمالویی، حسن، سبحانی حرفتی، رعنا (1391). رابطه دلبستگی به خدا و تاب‌آوری با معناداری در زندگی دانشجویان. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، سال 13، شماره 1، 85-75.
شفیع‌زاده، رقیه (1391). رابطه تاب‌آوری با پنج عامل بزرگ شخصیت. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، سال 13، شماره 1، 102-95.
عظیمی، آرین (1393). بررسی عوامل مؤثر بر تاب‌آوری خوشه‌های صنعتی در مواجهه با تحریم‌های اقتصادی؛ موردمطالعه: خوشه تجهیزات بیمارستانی تهران. پایان‌نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
کردمیرزا نیکوزاده، عزت‌اله (1390). مقایسه اثربخشی برنامه مداخله مبتنی بر روان‌شناسی مثبت ‌نگر و گروه درمانی آدلری در ارتقای تاب‌آوری افراد وابسته به مواد. فرهنگ مشاوره. سال 2، شماره5، 28-1.
محمـدی، علـی، امیـری، یاسـر (1391). ارائه‌ مدل ساختاری تفسیری دستیابی به چابکی از طریق فناوری اطلاعات در سازما‌ن‌های تولیدی. فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت فناوری اطلاعات. سال4، شماره 13، 134-115.
مقیمی، سید محمد (1395). مبانی سازمان و مدیریت. تهران: انتشارات راه‌دان.
مؤمنی، خدامراد، اکبری، مصطفی، آتش‌زاده شوریده، فروزان (1388). رابطه تاب‌آوری و فرسودگی شغلی در پرستاران. طب و تزکیه. سال 17، شماره‌های75-74، 36-29.
هادوی‌نژاد، مصطفی، کلوندی، مریم (1395). کاوش پویایی‌های پیشایندی رهبری زهرآگین با استفاده از مدل‌یابی ساختاری تفسیری. مطالعات رفتار سازمانی. سال 5، شماره 3، 24-1.
Alessandro, A., & Fabio., N. (2016). Strategic and operational management of organizational resilience: Current state of research and future directions. Omega, 62(3), 1–18.
Ansari, M., Fahim, K., Ravinder, K., Luthra, S., Shimmi, S. L., & Chatterji, S. (2013). Analysis of barriers to implement solar power installations in India using interpretive structural modeling technique. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 27(4), 163–174.
Chewning, L. V.; Lai, C. H.; & Doerfel, M. L. (2013). Organizational resilience and using information and communication technologies to rebuild communication structures. Management Communication Quarterly, 27(2), 237–263.
Fleming, J., & Ledogar, R. J. (2008). Resilience and indigenous spirituality: A literature review. Pimatisiwin, 6(2), 47–64.
Fulvio., C. (2015). Institutional voids or organizational resilience? Business groups, innovation, and market development in Latin America. World Development, 70(2), 43–58.
Govindan, K., Palaniappan, M., Zhu, Q., & Kannan, D. (2012). Analysis of third party reverse logistics provider using interpretive structural modeling. International Journal of Production Economics, 140(1), 204–211.
Gunnestad, A., & Thwala, S. (2011). Resilience and religion in children and youth in Southern Africa. International Journal of Children’s Spirituality, 16(2), 169–185.
Home, J., & Orr, J. E. (1997). Assessing behaviors that create resilient organiza­tions. Employment Relations Today, 24(4), 29–39.
Kantur, D., & İşeri-Say, A. (2012). Organizational resilience: A conceptual integrative framework. Journal of Management & Organization, 18(06), 762–773.
Kumar, S., Luthra, S., & Haleem, A. (2013). Customer involvement in greening the supply chain: An interpretive structural modeling methodology. Journal of Industrial Engineering International, 9(1), 6.
Laganier, R. (2015). Organizational resilience: Preparing and overcoming crisis. Resilience Imperative, 147–167. Elsevier. Available at: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9781785480515500085 (2018/06/21).
Lampel, J., Bhalla, A., & Jha, P. P. (2014). Does governance confer organisational resilience? Evidence from UK employee owned businesses. European Management Journal, 32(1), 66–72.
Lee, A. V., Vargo, J., & Seville, E. (2013). Developing a tool to measure and compare organizations’ resilience. Natural Hazards Review, 14(1), 29–41.
Lee, J. H., Nam, S. K., Kim, A. R., Kim, B., Lee, M. Y., & Lee, S. M. (2013). Resilience: A meta-analytic approach. Journal of Counseling & Development, 91(3), 269–279.
Lengnick-Hall, C. A.; Beck, T. E., & Lengnick-Hall, M. L. (2011). Developing a capacity for organizational resilience through strategic human resource management. Human Resource Management Review, 21(3), 243–255.
Macuzić, I., Tadić, D., Aleksić, A., & Stefanović, M. (2016). A two step fuzzy model for the assessment and ranking of organizational resilience factors in the process industry. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 40(1), 122–130.
Mallak, L. A. (1999). Toward a theory of organizational resilience. Dundar F. Kocaoglu (Ed.). Portland International Conference on Management of Engineering and Technology. Portland. 223-243.
Mallak, L. (1998). Putting organizational resilience to work. Industrial Management, 40(6), 8–13.
Mamouni L., Elena A., Mazzarol, T., Ghadouani, A., & Schilizzi, S. G. M. (2014). The resilience architecture framework: Four organizational archetypes. European Management Journal, 32(1), 104–116.
Mandal, A., & Deshmukh, S. G. (1994). Vendor selection using interpretive structural modelling (ISM). International Journal of Operations & Production Management, 14(6), 52–59.
McGuinness, M., & Johnson, N. (2014). Exploiting social capital and path-dependent resources for organisational resilience: Preliminary findings from a study on flooding. Procedia Economics and Finance, 18(1), 447–455.
McManus, S. (2008). Organisational resilience in New Zealand. Christchurch: University of Canterbury.
McManus, S.; Seville, E.; Vargo, J.; & Brunsdon, D. (2008). Facilitated process for improving organizational resilience. Natural Hazards Review, 9(2), 81–90.
Mendonça, D., & Wallace, W. A. (2015). Factors underlying organizational resilience: The case of electric power restoration in New York City after 11 September 2001. Reliability Engineering & System Safety, 141(3), 83–91.
Michael, A. (2008). Strategic human resource management: A guide to action. London: Kogan Pag Publisherse.
Orchiston, C., Prayag, G., & Brown, C. (2016). Organizational resilience in the tourism sector. Annals of Tourism Research, 56(3), 145–148.
Pal, R., Torstensson, H., & Mattila, H. (2014). Antecedents of organizational resilience in economic crises—an empirical study of Swedish textile and clothing SMEs. International Journal of Production Economics, 147(1), 410–428.
Riolli, L., & Savicki, V. (2003). Information system organizational resilience. Omega, 31(3), 227–233.
Sahebjamnia, N., Torabi, S. A.; & Mansouri, S. A. (2015). Integrated business continuity and disaster recovery planning: Towards organizational resilience. European Journal of Operational Research, 242(1), 261–273.
Samba, C., & Vera, D. M. (2013). Toward a theory of organizational resilience: The assessment acceptance amendment model. Academy of Management Proceedings, 2013(1), 16476.
Sass, J. S. (2000). Characterizing organizational spirituality: An organizational communication culture approach. Communication Studies, 51(3), 195–217.
Soti, A., Shankar, R., & Kaushal, O. P. (2010). Modeling the enablers of six sigma using interpreting structural modeling. Journal of Modelling in Management, 5(2), 124–141.
Van H., M. (2014). Resiliency and spirituality: A framework for assessing and helping. NACSW Convention Proceedings, 1(1), 1–12.
Vogus, T. J., & Sutcliffe, K. M. (2007). Organizational resilience: Towards a theory and research agenda. In 2007 IEEE International Conference on Systems, Man and Cybernetics, Montreal,  3418–3422.
مطالعات مدیریت دولتی ایران
دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3
فروردین 1398
صفحه 123-147

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 مرداد 1397
  • تاریخ بازنگری: 08 بهمن 1397
  • تاریخ پذیرش: 10 اسفند 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار