ارائه الگوی فرآیندی به‌حاشیه‌رانده‌شدن کارکنان در یک سازمان دولتی با استفاده از روش مدل‌یابی ساختاری تفسیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان، ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران.

3 استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان، ایران.

4 استادیار، گروه مدیریت، واحد تویسرکان، دانشگاه آزاد اسلامی، تویسرکان، ایران.

10.22034/jipas.2023.370752.1511

چکیده

یکی از پدیده‌های منفی رفتار سازمانی در سازمان‌ها به‌حاشیه‌رانده‌شدن کارکنان از متن زندگیِ سازمانی است. این امر، به‌عنوان مصداقی از چهره زشت سازمان‌ها، پیامدهای منفی بسیاری بر متغیرهای وابسته رفتار سازمانی و درنهایت بهره‌وری و عملکرد سازمان دارد. مدیریت و کنترل این پدیده نکوهیده در سازمان در گرو فهم فرایند به‌حاشیه‌رانده‌شدن کارکنان است. هدف این پژوهش آن است تا با شناسایی الگوی فرایندی به‌حاشیه‌رانده‌شدن کارکنان در سازمان به فهم بهتر و بیشتر این پدیده کمک کند. در این پژوهش که با روش‌شناسی ساختاری-تفسیری و در یکی از سازمان‌های دولتی ایران در صنعت نفت انجام شده است؛ تلاش شد تا با دقّت‌ در روایت‌ها و داستان‌های افرادی که در این سازمان پدیده مذکور را تجربه کرده‌اند الگوی فرایندی این پدیده ارائه شود و در دست‌ بحث قرار گیرد. مشارکت‌کنندگان این پژوهش 15 نفر از کارکنانی بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و روایت‌ها و تجربه‌ زیسته آن‌ها درباره به حاشیه‌رانده‌شدن شناسایی و در قالب مدل به‌حاشیه‌رانده‌شدن ارائه شد. بر‌اساس نتایج حاصل از پیشایندهای بروز به‌حاشیه‌رانده‌شدن و با استفاده از مدل‌یابی ساختاری‌ تفسیری، الگوی فرایندیِ به‌حاشیه‌رانده‌شدن کارکنان و سطوح مختلف آن ارائه شده است. این الگو حاکی از آن است که بی‌توجهی به ماهیت شغلی، وجود مدیران اقتدارگرا، نبود تناسب کار و حقوق دریافتی و توجه بیش از حد به مدارک دانشگاهی و نادیده گرفتن تجربه و سابقه کاری افراد در سازمان از‌جمله مهم‌ترین عوامل به‌حاشیه‌رانده‌شدن کارکنان در سازمان است که با نفوذ و اثرگذاری بر دیگر عوامل به به‌حاشیه رانده شدن کارکنان شایسته سازمان از متن اصلیِ زندگی سازمانی منجر می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing A Process Model of The Marginalization of Employees in A Public Organization: Using the Interpretive Structural Modeling

نویسندگان [English]

  • Kazem Mousavi 1
  • Ali Asghari Sarem 2
  • Kambiz Hamidi 3
  • Reza Taghvaei 4
1 Ph.D. Candidate, Department of Public Administration, Islamic Azad University, Hamedan Branch, Hamedan, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Management, Faculty of Management & Accounting, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Management, College of Humanities, Islamic Azad University, Hamedan Branch, Hamedan, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Management, College of Humanities, Islamic Azad University, Tuyserkan Branch, Tuyserkan, Iran.
چکیده [English]

One of the negative phenomena of organizational behavior is the marginalization of employees in the context of organizational life. This phenomenon, as an example of the unfavorable side of the organizations, has many negative consequences on the dependent variables of organizational behavior and ultimately the productivity and performance of the organization. Managing and controlling this phenomenon in the organization depends on understanding the process of employee’s marginalization. The purpose of this research is to help to understand this phenomenon better and more by identifying the process model of employee’s marginalization in the organization. In this research, conducted with structural-interpretive modeling and in one of the public organization at oil industry, a process model of this phenomenon was designed using the narratives and stories of people who have experienced the mentioned phenomenon in this organization. The participants of this research were 15 employees who were selected by the purposeful sampling method and their narratives and lived experiences about marginalization were identified and presented in the form of a marginalization model. Based on the results of the antecedents of marginalization and using structural-interpretive modeling, a process model of employee marginalization and its different levels was presented. The model indicates that neglecting the nature of the job, the presence of authoritarian managers, politicization of the organization, anti-elitism, and so on ultimately lead to the marginalization of the employees of the organization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marginalized Employees
  • Narrative Research
  • Rejection in Organization
  • Center-Margin
  • Structural-Interpretive Modeling

مراجع

اصغری‌صارم، علی، دانائی‌فرد، حسن، فانی، علی‌اصغر، قلی‌پور، آرین (1395). واکاوی نقش داستان‌سرایی سازمانی در توسعه منابع انسانی؛ کنکاشی در ادبیات پژوهشی. فصلنامه مدیریت دولتی، سال 8، شماره 1، 218-181.
رسولی، رضا، شهائی، بهنام، صفایی، مهناز (1391). عوامل مؤثر بر نیت ترک خدمت کارکنان در سازمان مرکزی دانشگاه پیام‌نور. فصلنامه مدیریت دولتی، سال 4، شماره 9، 42-27.
شکیبا، غلامحسین (1393). ارزیابی نقش سبک های رهبری و فرهنگ سازمانی در شکل‌گیری سکوت سازمانی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات شاهرود، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی.
عباس‌زادگان، محمد، مهروژان، آرمن (1375). رفتار سازمانی نگرشی اقتضایی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
ملک‌ملکان، حمید، علی‌اکبری، راضیه (1392). تحصیل زنان و سبک زندگی: آسیب‌ها و راهکار. مجله مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی، سال 12، شماره 286، 37-1.
موسوی، کاظم، اصغری‌صارم، علی، اسلامبولچی، علیرضا (1401). فهم پدیده به ‌حاشیه ‌رانده‌ شدن در سازمان، کاوشی در متنِ روایت‌های کارکنان یک سازمان دولتی. فصلنامه مدیریت دولتی، سال 15، شماره 1، 179-149.
وبستر، لئونارد، مرتوآ، پاتریس (1398). روش تحقیق روایت‌پژوهی: آشنایی با به‌کارگیری رویدادهای کلیدی در پژوهش‌های روایت. ترجمه حسن بودلایی و نرگس قلی‌زاده. تهران: انتشارات اندیشه احسان.
Afif-Saif, H., Sanjay, K. S., & Matloub, H. (2015). Correlates of employee turnover intentions in oil and gas industry in the UAE. International Journal of Organizational Analysis, 23(3), 493-504.
Beshlideh, K., Mosavi, S., Khajepour, N., & Baharlou, M. (2015). Relationship between workplace ostracism and job outcomes: Moderating role of psychological capital. Journal of Modern Psychological Researches, 10(40), 173-192.
Bobbitt-Zeherb, D. (2011). Gender discrimination at work. Gender & Society, 25(6), 764-786.
Chen, Y., Yu, E., & Son, J. (2014). Beyond leader–member exchange (LMX) differentiation: An indigenous approach to leader–member relationship differentiation. The Leadership Quarterly, 25(1), 611–627.
Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Boston: Pearson.
Cummings, T. G., & Worley, C. G. (2014). Organization development and change. Boston, USA: Cengage learning.
Eisenberger, N. I., Lieberman, M. D., & Williams, K. D. (2003). Does rejection hurt? An fmri study of social exclusion. Science, 302(23), 290-292.
Fathollahi, A., & Pouraghajan-Hosseini, S. R. (2017). Investigating the effect of social capital on organizational misbehavior considering the role of toxic leadership (case study: Employees of Imam Khomeini (RH) marine university). Marine Education, 4(11), 81-93.
Ferris, D. L., Brown, D. J., Berry, J. W., & Lian, H. (2008). The development and validation of the workplace ostracism scale. Journal of Applied Psychology, 93(6), 1348-1366.
Gallagher, E. G. (2002). Leadership: A paradigm Shift. Management in Education, 16(3), 24- 29.
Gkorezis, P., Panagiotou, M., & Theodorou. M. (2016). Workplace ostracism and employee silence in nursing: The mediating role of organizational identification. Journal of Advanced Nursing, 72(10), 2381-2388.
Graen, G. B., & Uhl-Bien, M. (1995). Relationship-based approach to leadership: Development of leader–member exchange (LMX) theory of leadership over 25 years: Applying a multi-level multi-domain perspective. Leadership Quarterly, 6(1), 219-247.
Hansen J. (2001). Increased breast cancer risk among women who work predominantly at night. Epidemiology, 12(1), 74-79.
Harrington J. M. (2001). Health effects of shift work and extended hours of work. Occupational and Environmental Medicine, 58(1), 68-72.
Heaphy, E. D., & Dutton, J. E. (2008). Positive social interactions and the human body at work: Linking organizations and physiology. Academy of Management Review, 33(5), 137–162.
Hitlan, R. T., & Harden J. (2004). Exclusion at work: Examining the relation between exclusion and work-related attitudes and behaviors. In R. T, Hitlan, K. M., Kelly, (Eds.). Broadening our perspective: New directions in the study of social exclusion and aceptance. Symposium paper presented at the Society for Personality and Social Psychology (SPSP), 150-171, Austin, TX.
Hitlan, R. T., & Noel, J. (2009). The influence of workplace exclusion and personality on counterproductive work behaviors: An interactional perspective. Europ Journal Work Organ Psycology, 8(1), 477-502.
Hitlan, R. T., Kelly, K. M., Schepman, S., Schneider, K. T., & Zarate, M. A. (2006). Language Exclusion and the Consequences of Perceived Ostracism in the Workplace. Theory, Research and Practice, 10(1), 56-70.
Hitlan, R. T., Kelly, K., & Zarate, M. A. (2003). The effects of language-based exclusion on mood, and psychological threat. Poster presented at the annual meeting of the Society for Personality and Social Psychology conference, Los Angeles, CA.
Hobfoll, S. E. (1989). Conservation of resources: A new attempt at conceptualizing stress. American Psychologist, 44(1), 513-524.
Jahanzeb, S., & Fatima, T. (2017). How workplace ostracism influences interpersonal deviance: The mediating role of defensive silence and emotional exhaustion. Journal of Business and Psychology, 32(6), 1–13.
Jitesh-Thakkar, S. G., Deshmukh, A. D., Gupta, T., & Ravi, S. H. (2007). Development of a balanced scorecard An integrated approach of interpretive structural modeling (ISM) and analytic network process (ANP). International Journal of Productivity and Performance Management, 56(1), 25-59.
Kwan, H. K., Zhang, X., Liu, J., & Lee, C. (2018). Workplace ostracism and employee creativity: An integrative approach incorporating pragmatic and engagement roles. Journal Apply Psychologist, 103(16), 1358–1366.
Lam, S. S. K., Schaubroeck, J. & Aryee, S. (2002). Relationship between organizational justice and emplotyee work outcomes: A cross national study. Journal of organizational behavior, 23(1), 1-18.
Lee, P. C. B. (2003). Going beyond career plateau: Using professional plateau to account for work outcomes. Journal Management Development, 22(6), 538-551.
Leung, A. S. M., Chen, Y. Y., & Young, M. N. (2011). The impact of workplace ostracism in service organizations. International  Hospital Management, 30(4), 836-844.
Machi, M. S., Staum, M., Callaway, C. W., Moore, C., Jeong, K., & Suyama, J. (2012). The relationship between shift work, sleep, and cognition in career emergency physicians. Academic Emergency Medicine, 19(1), 85-91.
Martin, K. D. (2006). Continuities and extensions of ethical climate theory: A meta-analysis review. Journal of Business Ethics, 69(21), 175-191.
Marx, R., Soares, J. P. R. F., & Silva-Barros, L. S. (2016). Organizational context variables to be considered in the reward system design oriented to product innovation. Revista Brasileira de Gestapo de Negocios, 18(60), 267-279.
Morgan, G. (1997). Images of organization. France: Sage Publications.
O'Reilly, J., Robinson, S. L., Berdahl, J. L., & Banki, S. (2014). Is negative attention better than no attention? the comparative effects of ostracism and harassment at work. Organization Science, 26(3), 774-793.
Rutenfranz, J., Colquhoun, W., Knauth, P., & Ghata, J. (1977). Biomedical and psychosocial aspects of shift work: A review. Scandinavian Journal of work, environment & health, 19(7), 82-165.
Sabet Pour, M. (2013). Investigating the position of organizational performance in the balance between work and life in the shipyard group. Master thesis, Payame Noor University of Tehran, Faculty of Accounting and Management.
Saif Harhara, A. (2015). Correlates of employee turnoverintentions in oil and gas industry i n the UAE. International Journal of Organizational Analysis, 23(3), 493-504. Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1985). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication And Technology (ECTJ), 30(4), 233-252.
Sally, J. Z., Bengtson, E., & Parylo, O., (2012). Examining the planning and management of principal succession. Journal of Educational Administration, 50(2), 136-158.
Scott, K. D. (2007). The development and test of an exchange-based model of interpersonal exclusion. Doctoral dissertation, The University of Kentucky.
Sundstrom, E., McIntyre, M., Halfhill, T., & Richards, H. (2000). Work groups: From the hawthorne studies to work teams of the 1990s and beyond. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 4(5), 44–67.
Suwazono, Y., Dochi, M., Sakata, K., Okubo, Y., Oishi, M., & Tanaka, K. (2008). Shift work is a risk factor for increased blood pressure in japanese men a 14-year historical cohort study. Hypertension, 6(3), 581-599.
Taylor, S. E. (1991). Asymmetrical effects of positive and negative events: The mobilization –minimization hypothesis. Psychological Bulletin, 110(9), 67- 85.
Tu, M., Cheng, Z., & Liu, W. (2019). Spotlight on the effect of workplace ostracism on creativity: A social cognitive perspective. Frontiers in Psychology, 10(2), 1-9.
Van-Drongelen, A., Boot, C. R., Merkus, S. L., Smid, T., & Van-Derbeek, A. J. (2011). The effects of shift work on body weight change: A systematic review of longitudinal studies. Scandinavian Journal of work, environment & health, 263-275.
Viswanathan, A. N., Hankinson, S. E., & Schernhammer, E. S. (2007). Night shift work and the risk of endometrial cancer. Cancer Research, 67(21),106-181.
Wang, H. Y., & Liu, Y. F. (2013). A review of frontier research on workplace ostracism and future prospects. Foreign Economics and Management, 35(5), 31-39.
Wang, X., Armstrong, M., Cairns, B., Key, T., & Travis, R. (2011). Shift work and chronic disease: The epidemiological evidence. Occupational medicine, 61(2), 78-89.
Warfield, J. N. (1974). Developing interconnection matrices in structural modeling. NewYork: Professional Organizations Company.
Wu, L. (2013). Relationships between work–life balance and job-related factors among child welfare workers. Children and Youth Services Review, 35(1), 1447–1454.
Wu, W., Qu, Y., Zhang, Y., Hao, S., Tang, F., Zhao, N., & Si, H. (2019). Needs frustration makes me silent: Workplace ostracism and newcomers’ voice behavior. Journal of Management & Organization, 25(5), 635-652.
Yaggi, H. K., Concato, J., Kernan, W. N., Lichtman, J. H., Brass, L. M., & Mohsenin, V. (2005). Obstructive sleep apnea as a risk factor for stroke and death. New England Journal of Medicine, 353(19), 2034-2041.
Yazdan-Shenas, M., & Hashempour, M. (2015). The effect of work-life equilibrium components on organizational performance; Case study: Qom province medical sciences university. Fourth International Conference on Accounting and Management. Tehran, University of Tehran.
Yen, W. W., Chen, S. H., & Yen, S. H. I. (2009). The impact of perceptions of organizational politics on workplace friendship. African Journal of Business Management, 3(10), 548-554.
Zhang, X., & Kwan, K. (2015). Workplace ostracism and employee performance outcomes: The pragmatic and psychological effects. Academy of Management Annual Meeting Proceedings, 15(1), 15787-15799.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 آذر 1401
  • تاریخ بازنگری: 01 فروردین 1402
  • تاریخ پذیرش: 01 اردیبهشت 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار