چارچوبی برای ارزیابی صلاحیت و انتخاب پیمانکاران در فرایند برون‌سپاری پروژه‌های ایجاد و نگهداری فضای سبز (مورد مطالعه: شهرداری شیراز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 استادیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

3 کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

یکی از مهمترین مراحل فرایند برون‌سپاری، ارزیابی صلاحیت و انتخاب پیمانکاران است. شکست در اجرای صحیح این مرحله می‌تواند به ناکامی در برآوردن انتظارات از برون‌سپاری بینجامد. از آنجا که سازمان‌ها دارای ویژگی‌ها و شرایط متفاوتی هستند، بنابراین مقتضی است که هر سازمانی متناسب با این تفاوت‌ها، نسبت به طراحی چارچوبی برای ارزیابی صلاحیت پیمانکاران اقدام نماید. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوبی برای ارزیابی صلاحیت و انتخاب پیمانکاران سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری شیراز انجام گرفته است. در این مطالعه، ابتدا معیارهای مؤثر در ارزیابی صلاحیت و انتخاب پیمانکاران با بررسی پیشینه پژوهش استخراج و سپس با بهره‌گیری از نظر خبرگان سازمان متبوع، معیارهای مؤثر در ارزیابی صلاحیت و انتخاب پیمانکاران پروژه‌های ایجاد و نگهداری فضای سبز شناسایی شده و در ادامه اولویت‌بندی معیارها بر پایه اهمیت و با استفاده از روش غربالگری فازی انجام پذیرفته و در نهایت مدل نهایی با بکارگیری روش تحلیل خوشه‌ای توافقی ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که سازمان مذکور برای ارزیابی صلاحیت پیمانکاران خود می‌بایست 41 معیار را مد نظر قرار دهد و همچنین «داشتن تجهیزات و ماشین‌آلات آماده به کار، کافی و در دسترس» بیشترین اهمیت را در فرایند ارزیابی صلاحیت و انتخاب پیمانکاران ایجاد و نگهداری فضای سبز دارد. بر اساس نتایج به دست آمده از انجام روش تحلیل خوشه‌ای توافقی، 41 معیار شناسایی شده، خوشه‌بندی شده و در قالب 4 بعد و 8 مؤلفه قرار گرفته‌اند و مدل مورد نظر ایجاد گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Framework for Evaluating Qualification and Selecting Contractor in the Process of Outsourcing the Creation and Maintenance of Green Space Projects Case Study: Shiraz Municipality

نویسندگان [English]

  • Habibollah Ranaei Koroshlooei 1
  • Moslem Alimohammadloo 2
  • Seyed Hadi Mirghaderi 2
  • Mahmoud Amini 3
1 Associate professor, Faculty of Economics, Management & Social Sciences, University of Shiraz, Shiraz, Iran
2 Assistant professor, Faculty of Economics, Management & Social Sciences, University of Shiraz, Shiraz, Iran.
3 Master of Industrial Management, Faculty of Economics, Management & Social Sciences, University of Shiraz, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

One of the most important stages of the outsourcing process, is assessment and selection of contractors. Failure of proper implementing this step can lead to failure to meet the expectations of outsourcing. Since organizations have different features and circumstances, it is advisable for each organization, according to its particular differences, to design a framework for evaluating the competence of contractors’ act. Therefore, this study aimed to provide a framework for evaluating qualification and selecting contractors for Shiraz Municipality parks & green spaces organization. Firstly, the criteria for contractors’ qualification evaluation and selection are extracted through a literature review. Secondly, by implementing experts’ views, the criteria for creation and maintenance of green spaces contractors’ evaluation qualification and selection are identified, then, the criteria based on the importance of using fuzzy screening method, is prioritized. Finally, by using consensus cluster analysis technique, a model has been proposed. The results show that Shiraz Municipality parks & green spaces organization has to consider 41 criteria for contractors’ qualification evaluation. Furthermore, "having a standby equipment and machinery, adequate and accessible," is of the most importance in this process. According to the results of consensus cluster analysis, the 41 criteria are identified, clustered in 4 and 8 components, and the model is formed accordingly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Contractors’ Qualification Evaluation and Selection؛ Creation and Maintenance of Green Spaces Projects؛ Fuzzy Screening Method؛ Consensus Cluster Analysis Method
  • Shiraz Municipality
اصغری‌زاده، عزت‌اله، نصراللهی، مهدی (1387). شناسایی و تعیین وزن شاخص‌های مؤثر در انتخاب پیمانکاران پروژه‌های عمرانی. پژوهش‌های مدیریت، سال 1، شماره‌ 2، 122-105.
الهی، شعبان، کلانتری، نادیا، حسن‌زاده، علیرضا، شایان، علی (1389). طراحی سیستم خبره فازی برای انتخاب پیمانکار مناسب در برون‌سپاری فناوری اطلاعات. فصلنامه فناوری اطلاعات ایران، سال 2، شماره‌‌های 5و6، 25-9.
بتولی، سید مصطفی، وصالی محمود، ناهید، قدوسی، پرویز (1386). معیارهای انتخاب پیمانکار از دیدگاه دست‌اندرکاران صنعت ساخت ایران. ششمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه. تهران، گروه پژوهشی آریانا، قابل دسترسی در:
http://www.civilica.com/Paper-IPMC06-IPMC06_004.html (12/08/1395).
بربند، سید علی، ذبیحی، محسن، آقایی، محسن (1382). پژوهش پیرامون مسائل برون‌سپاری. هجدهمین کنفرانس بین‌المللی برق. تهران، شرکت توانیر، پژوهشگاه نیرو، قابل دسترسی در
http://www.civilica.com/Paper-PSC18-PSC18_123.html (11/09/1395).
حسن‌ناصری، امیر، افسر، امیر (1390). ارائه مدلی برای انتخاب پیمانکاران در پروژه‌های نرم‌افزاری. مدیریت فناوری اطلاعات، سال‌ 3، شماره‌ 6، 164-145.
حمیدی، ناصر، اکبری شمیران، رضا، شیردل، غلامحسین، طالشی، بابک (1391). ارائه یک مدل تصمیم‌گیری چند معیاری هیبریدی فازی غیر جمعی به‌منظور اولویت بندی و ارزیابی تامین‌کنندگان. پژوهش‌های مدیریت در ایران، سال 16، شماره‌ 3، 82-59.
حیدری، علی، حیدری، محمد (1387). انتخاب پیمانکاران به کمک روش AHP. کنفرانس ملی مهندسی ارزش در صنعت ساختمان. تهران، موسسه خدمات مدیریت و فناوری رشد قلم‌چی، قابل دسترسی در
http://www.civilica.com/Paper-NVEBIC01-NVEBIC01_001.html (08/10/1395).
رزمی، جعفر، حاله، حسن، مشکین‌فام، سعید (1386). ارزیابی و انتخاب پیمانکاران عمرانی در مناقصه‌ها با استفاده از تصمیم‌گیری چند شاخصه فازی. پنجمین کنفرانس بین المللی مدیریت. تهران، گروه پژوهشی آریانا، قابل دسترسی در:
http://www.civilica.com/Paper-IRIMC05-IRIMC05_033.html (11/09/1395).
روانشادنیا، مهدی، حضرتی، ایوب، رجایی، حسین (1386). مدلی برای انتخاب پیمانکاران براساس تصمیم‌گیری چند معیاره ساده وزین شده (SAW MADM). سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه. تهران، گروه پژوهشی آریانا، قابل دسترسی در:
 .(http://www.civilica.com/Paper-IPMC03-IPMC03_043.html (11/09/1395
زارع مهرجردی، یحیی، مومنی، حجت الله، برقی، شاهین (1389). الگوی ارزیابی و انتخاب پیمانکاران در پروژه‌های پتروشیمی؛ رویکرد تکنیک‌های تصمیم‌گیری تکنیک بردا. نشریه‌ کاوش‌های مدیریت بازرگانی، سال 2، شماره‌ 3، 59-32.
زجاجی، حامد، دلداری، حسین (1387). خوشه‌بندی توافقی وزنی. اولین همایش فناوری اطلاعات، حال، آینده. مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، قابل دسترسی در:
http://profdoc.um.ac.ir/articles/a/1010383.pdf (20/09/1395).
عباس‌نیا، رضا، افشار، عباس، اشتهاردیان، احسان (1384). روشی نوین در ارزیابی پیش صلاحیت پیمانکاران. مجله بین‌المللی علوم مهندسی، سال 1، شماره‌ 4، 10-1.
کلانتری، نادیا، شایان، علی (1390). چارچوب انتخاب پیمانکار مناسب در برون‌سپاری درون‌مرزی و برون‌مرزی. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، سال 1، شماره‌ 2، 82-63.
گلدوست، مسعود، الهیاری، محمد صادق، عابدی، محمد (1393). غربال‌گری فازی بازدارنده‌های آموزشی توسعه‌ی کارآفرینی روستایی استان گیلان. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، سال 8، شماره‌ 30، 43-31.
محقر، علی، کاشی، کاوه، سلامی، هادی (1391). انتخاب پیمانکار پروژه‌های ساختمانی با استفاده از تلفیق تئوری مطلوبیت چندشاخصه و روش الکتره یک در شرکت مپنا. مدیریت صنعتی، سال‌ 4، شماره‌ 8، 108-85.
مرصوصی، نفیسه، حاتمی‌نژاد، حسین، طالشی، مصطفی، عباسی، حامد (1391). بررسی وضعیت مسکن غیررسمی در شهرهای استان تهران با استفاده از تحلیل خوشه‌ای. نشریه‌‌ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 12، شماره‌ 26، 106-85.
ملکی، سعید، شیخی، حجت (1388). تحلیل و طبقه‌بندی شاخص‌ها و تعیین اولویت‌های توسعه در استان‌های کشور با استفاده از روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشه‌ای. نشریه‌ جغرافیا و برنامه‌ریزی (دانشگاه تبریز)، سال 14، شماره‌ 29، 85- 61.
 
Brock, G., Pihur, V., Datta, S., & Datta, S. (2011). ClValid, an R package for cluster validation. Journal of Statistical Software, 25 (4), 1-22.
Cheng, E. W., & Li, H. (2004). Contractor selection using the analytic network process. Construction Management and Economics, 22(10), 1021-1032.
El-Sawalhi, N., Eaton, D., & Rustom, R. (2007). Contractor pre-qualification model: State-of-the-art. International Journal of Project Management, 25(5), 465-474
Hatush, Z., & Skitmore, M. (1997). Criteria for contractor selection. Construction Management & Economics, 15(1), 19-38.
Ho, W., Xu, X., & Dey, P. K. (2010). Multi-criteria decision making approaches for supplier evaluation and selection: A literature review. European Journal of Operational Research, 202(1), 16-24.
Holt, G. D., Olomolaiye, P. O., & Harris, F. C. (1994). Factors influencing UK construction clients' choice of contractor. Building and Environment, 29(2), 241-248.
Hsu, C. C., Liou, J. J., & Chuang, Y. C. (2013). Integrating DANP and modified grey relation theory for the selection of an outsourcing provider. Expert Systems with Applications, 40(6), 2297-2304.
Idrus, A., Sodangi, M., & Amran, M. A. (2011). Decision criteria for selecting main contractors in Malaysia. Built Environmental Journal, 8(1), 10-16.
Jin, X., Kim, S., Han, J., Cao, L., & Yin, Z. (2011). A general framework for efficient clustering of large datasets based on activity detection. Statistical Analysis and Data Mining. The ASA Data Science Journal, 4(1), 11-29.
Liang, G. S., & Wang, M. J. J. (1993). A fuzzy multi-criteria decision-making approach for robot selection. Robotics and Computer-Integrated Manufacturing, 10(4), 267-274.
Mahdi, I. M., Riley, M. J., Fereig, S. M., & Alex, A. P. (2002). A multi‐criteria approach to contractor selection. Engineering, Construction and Architectural Management, 9(1), 29-37.
Nguyen, N., & Caruana, R. (2007). Consensus clusterings. In Seventh IEEE International Conference on Data Mining (ICDM 2007). 607-612.
Ogunsemi, D., & Aje, I. (2006). A model for contractors' selection in Nigeria. Journal of financial Management of Property and Construction, 11(1), 33-44.
Russell, J. S., & Skibniewski, M. J. (1988). Decision criteria in contractor prequalification. Journal of Management in Engineering, 4(2), 148-164.
Singh, D., & Tiong, R. L. (2005). A fuzzy decision framework for contractor selection. Journal of construction engineering and management, 131(1), 62-70.
Topcu, Y. I. (2004). A decision model proposal for construction contractor selection in Turkey. Building and Environment, 39(4), 469-481.
Watt, D., Kayis, B., & Willey, K. (2009). Identifying key factors in the evaluation of tenders for projects and services. International Journal of Project Management, 27(3), 250-260.
Zhang, Y., & Li, T. (2011). Extending consensus clustering to explore multiple clustering views. In Proceedings of the 2011 SIAM International Conference on Data Mining. Society for Industrial and Applied Mathematics, 920-931.