مطالعه‌ای دامنه‌ای بر مقالات علمی منتشرشده در حوزه اجرای خط‌مشی عمومی در ایران

گل وردی, مهدی; حسین پور چایجانی, سارا; رستگاری کلاچایی, فاطمه

doi:10.22034/jipas.2022.301492.1225

مطالعه‌ای دامنه‌ای بر مقالات علمی منتشرشده در حوزه اجرای خط‌مشی عمومی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.

² کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.

10.22034/jipas.2022.301492.1225

چکیده

یکی از مراحل فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی مرحله اجرا است که در آن خط‌مشی عمومی تدوین‌شده در عرصه عمل پیاده‌ می‌شود. پژوهش‌ها و مطالعات متعددی در حوزه اجرای خط‌مشی عمومی در ایران انجام شده است، ولی درک کلی و مشخصی از این وجود ندارد که این پژوهش‌ها بیشتر به چه حوزه‌های تخصصی پرداخته‌اند، روش‌شناسی آن‌ها چیست و خلأ پژوهش‌های داخلی در مطالعات اجرای خط‌مشی کدامند؟ هدف پژوهش حاضر این است که به این سؤالات پاسخ دهد. بدین منظور، 98 مقاله علمی-پژوهشی نمایه شده در سه پایگاه داده معتبر داخلی، با به به‌کارگیری روش‌شناسی مروری از نوع دامنه‌ای بررسی شد. یافته‌ها نشان داد بیشترین تعداد مقالات در 5 سال اخیر منتشر شده است. همچنین، بیشترین تعداد مقالات در حوزه خط‌مشی‌های اقتصادی انجام شده است (22 مقاله) و خط‌مشی‌هایی نظیر فضای مجازی سهم بسیار اندکی داشتند (2 مقاله). علاوه بر این، بخش قابل توجهی از مقالات با هدف طراحی الگوی اجرا (26 مقاله) و نیز موانع اجرای خط‌مشی‌ها (23 مقاله) انجام شده‌اند. بررسی سطح تحلیل مقالات نیز نشان داد که اکثر مطالعات در سطح ملی انجام شده است (71 درصد) و نگاه فراملی و رویکردهای مقایسه‌ای و تطبیق چندان مورد توجه قرار نگرفته است. اکثر پژوهش‌ها به روش کیفی (40 مقاله) انجام شده است و روش‌شناسی‌های مروری سهم اندکی داشتند (13 مقاله). یافته‌ها بیانگر آن است که خلأهای نظری (نظیر تلفیق علوم شناختی و رفتاری با اجرا)، روش‌شناختی (نظیر مرورهای نظام‌مند و روش‌شناسی انتقادی) و موضوعی (نظیر خط‌مشی فضای مجازی) در مقالات بررسی‌شده وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Scoping Review of Original Articles on Public Policy Implementation in Iran

نویسندگان [English]

Mehdi Golverdi ¹
Sara Hosseinpour Chaijani ²
Fateme Rastegari Kolachaei, ²

¹ Assistant Professor, Department of Public Administration, Faculty of Humanities and Social Sciences, Ardakan University, Ardakan, Iran.

² MA in Public Administration, Faculty of Humanities and Social Sciences, Ardakan University, Ardakan, Iran.

چکیده [English]

One of the stages of the public policy-making process is the implementation stage, in which policy is implemented in practice. Numerous researches in different types in this field in Iran have been conductedee, but there is no general understanding of what functions these researches have focused on, what is their methodology, and what is the gap of these studies. Therefore, the purpose of this study is to answer these questions. For this purpose, 98 research articles indexed in three valid Iranian databases were reviewed using scoping review methodology. Findings showed that the highest number of articles has been published in the last 5 years. Also, the largest number of articles, i.e. 22 was done in the field of economic policies. Policies such as cyber had a very small share, totally 2 articles. In addition, a significant number of articles have been conducted with the aim of designing an implementation model (26 articles) and barriers to policy implementation (23 articles). The majority of studies have been conducted at the national level (71%) and international perspective and comparative approaches have not received much attention. Also, most of the research was employed qualitative methodology (40 articles) and review methodologies had a small share (13 articles). Finally, based on the existing gaps, suggestions for future research are proposed. As the results, the findings indicate that there are several gaps including, theoretical, like combining cognitive and behavioral sciences with implementation, methodological, such as systematic reviews and critical methodology, and subject area gaps, like cyber policy, in the reviewed articles.

کلیدواژه‌ها [English]

Public Policy
Implementation Studies
Public Policy Implementation
Scoping Review

مراجع

پیغمبرزاده، محمدمهدی، الوانی، مهدی، امیرکبیری، علیرضا، ربیعی مندجین، محمدرضا (1400). ارائه مدل بومی اجرای سیاست‌های پیشگیری و کنترل آلودگی هوا در ایران (مورد مطالعه: شهر تهران). مجلس و راهبرد، سال 28، شماره 105، 98-69.

ثنائی‌پور، هادی (1399). فراتحلیل مطالعات سیاست‌گذاری کارآفرینی در ایران: تجربیات گذشته و چشم‌اندازهای آینده. مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، سال 10، شماره 39، 420-389.

حاجی‌پور، ابراهیم، فروزنده لطف‌اله، دانایی‌فرد، حسن، فانی، اصغر (1394). طراحی الگوی آسیب‌شناسی اجرای خط‌مشی عمومی در ایران. فصلنامه مدیریت نظامی، سال 15، شماره 58، 23-1.

رضوی‌نژاد، سید امین و رزاقی، جواد (1397). مدل مطلوب اجرا و ارزیابی در سیاست‌گذاری امنیت داخلی جمهوری اسلامی ایران. خط‌مشی‌گذاری عمومی در مدیریت، سال 9، شماره 29، 118-101.

سیف، اله مراد (1393). مقدمه‌ای بر نقشه راه پیاده‌سازی سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات راهبردی بسیج، سال 16، شماره 61، 115-89.

شرفی، شهین، منظری توکلی، علیرضا، سلاجقه، سنجر (1398). بررسی رابطه بین عوامل مرتبط با میزان اجرای خط‌مشی‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی در ایران با توجه به نقش میانجی مسئولیت‌پذیری اجتماعی. نشریه علوم اجتماعی، سال 13، شماره 1، 204-179.

قلی‌پور، رحمت‌اله، بیگی، وحید، سعدآبادی، علی‌اصغر (1396). تحلیلی بر خط‌مشی راهکارهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب: آسیب‌شناسی اجرا با رویکردی فازی. نشریه مدیریت دولتی، سال 9، شماره 1، 136-107.

قلی‌پور، رحمت‌اله، مافی مرادی، شیوا، رهنورد، فرج‌اله، ابویی اردکان، محمد (1398). تحلیل نظام‌مند پژوهش‌های حوزه خط‌مشی‌گذاری سلامت در کشورهای درحال‌توسعه: رهنمودهایی برای پژوهشگران. نشریه مطالعات مدیریت دولتی ایران، سال 2، شماره 2، 45-25.

کاردوانی، راحله (1398). آسیب‌شناسی اجرای سیاست‌های اجتماعی تسهیل «مادری/ اشتغال» در ایران. فصلنامه سیاست‌گذاری عمومی، سال 5، شماره 1، 73-59.

گل‌وردی، مهدی، دانایی‎فرد، حسن، رحمتی، محمدحسین، باباشاهی، جبار (1397). بررسی وجود بیگانگی مجریان از خط‌مشی‌های مالیاتی. نشریه سیاست‌گذاری عمومی، سال 4، شماره 1، 95-78.

سیاهکالی مرادی، جواد، طهماسبی، رضا، حمیدی‌زاده، علی (1398). فهم نقش‌آفرینی بوروکرات‌های سطح خیابان در تفسیر و اجرای خط‌مشی‌های عمومی: مطالعه قوانین منتخب راهنمایی و رانندگی ایران. فصلنامه سیاست‌گذاری عمومی، سال 5، شماره 2، 142-119.

معصومی، زهرا، صانعی، مهدی، همتیان، هادی (1398). ارائه الگوی اجرای مؤثر سیاست‌های نظام سلامت کشور. نشریه راهبردهای مدیریت در نظام سلامت، سال 4، شماره 2، 135-125.

نرگسیان، عباس، پیران‌نژاد، علی، حاجی ملامیرزایی، حامد، قربیان، عباس (1400). ارائه مدل اجرای خط‌مشی‌های فضای مجازی در ایران، نشریه امنیت ملی، سال 11، شماره 39، 198-161.

Allen, P., Pilar, M., Walsh-Bailey, C., Hooley, C., Mazzucca, S., Lewis, C. C., & Brownson, R. C. (2020). Quantitative measures of health policy implementation determinants and outcomes: a systematic review. Implementation Science, 15(1), 1-17.

Arksey, H., & O'Malley, L. (2005). Scoping studies: towards a methodological framework. International Journal of Social Research Methodology, 8(1), 19-32.

Bergan, D. E., & Fitzpatrick, N. (2021). Policymaker perceptions of citizen needs: heuristics, accuracy, and partisan differences. Behavioral Public Policy, 1-29.

Guglielmin, M., Muntaner, C., O’Campo, P., & Shankardass, K. (2018). A scoping review of the implementation of health in all policies at the local level. Health Policy, 122(3), 284-292.

Levac, D., Colquhoun, H., & O'Brien, K. K. (2010). Scoping studies: advancing the methodology. Implementation Science, 5(1), 1-9.

McIsaac, J. L. D., Spencer, R., Chiasson, K., Kontak, J., & Kirk, S. F. (2019). Factors influencing the implementation of nutrition policies in schools: a scoping review. Health Education & Behavior, 46(2), 224-250.

Meissner, D., &Kergroach, S. (2021). Innovation policy mix: mapping and measurement. The Journal of Technology Transfer, 46(1), 197-222.

Munn, Z., Peters, M. D., Stern, C., Tufanaru, C., McArthur, A., & Aromataris, E. (2018). Systematic review or scoping review? Guidance for authors when choosing between a systematic or scoping review approach. BMC Medical Research Methodology, 18(1), 1-7.

Natesan, S. D., & Marathe, R. R. (2015). Literature review of public policy implementation. International Journal of Public Policy, 11(4-6), 219-241.

Smith, K. B., & Larimer, C. W. (2009). The public policy theory primer. Westview Press.

Straßheim, H. (2020). The rise and spread of behavioral public policy: An opportunity for critical research and self-reflection. International Review of Public Policy, 2(2: 1), 115-128.

Tummers, L. (2019). Public policy and behavior change. Public Administration Review, 79(6), 925-930.

Weatherson, K. A., Gainforth, H. L., & Jung, M. E. (2017). A theoretical analysis of the barriers and facilitators to the implementation of school-based physical activity policies in Canada: A mixed methods scoping review. Implementation Science, 12(1), 1-15.

Weiss, D., Lillefjell, M., & Magnus, E. (2016). Facilitators for the development and implementation of health promoting policy and programs–a scoping review at the local community level. BMC Public Health, 16(1), 1-15.