شناسایی الزامات خلق سازمان هوشمند در پرتو سازمان یادگیرنده و مدیریت دانش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

2 دکتری مدیریت دولتی(مدیریت منابع انسانی)، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

3 استادیار، گروه کارآفرینی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

4 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و علوم انسانی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، ایران.

10.22034/jipas.2023.315159.1290

چکیده

تحول و اصلاح نظام اداری که با هدف انطباق نقش‌ها، توانمندی‌ها و قابلیت‌های نظام اداری صورت می‌گیرد امری حیاتی است به ‌طوری‌ که برنامه دوم نقشه راه اصلاح نظام اداری ایران هم‌راستا با این نیاز تدوین شده است و بر هوشمند‌سازی اداری در راستای تسهیل خدمت‌رسانی به مردم تأکید دارد ازهمین‌رو پژوهش‌ حاضر با هدف شناسایی الزامات خلق سازمان هوشمند و ارائه مدلی مرتبط با آن شکل گرفت. ماهیت پژوهش اکتشافی است که در زیر چتر پارادایم تفسیری و در قالب نظریه داده‌بنیاد صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش خبرگان دانشگاهی آگاه به مسائل سازمان و مدیریت بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و بر اساس قاعده اشباع نظری و به ‌منظور جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز، 17 مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختاریافته با آن‌ها صورت گرفت. داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها با به‌کارگیری تکنیک تحلیل محتوا در محیط نرم‌افزاری مکس‌کیو‌دی‌ای و در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفت. درنهایت 54 مفهوم و 19 مقوله از تجزیه ‌و تحلیل مصاحبه‌ها استخراج گردید که عوامل علّی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها و پیامدهای مدل پژوهش را شکل داد و استحکام پژوهش نیز توسط چهار معیار اعتبار، انتقال‌پذیری، اطمینان‌پذیری و تأییدپذیری مورد تأیید قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying the Requirements of Creating Smart Organizations in the Light of Learning Organization and Knowledge Management

نویسندگان [English]

  • Nour Mohammad Yaghoubi 1
  • Najme Mehdibeigi 2
  • Hamed Aramesh 3
  • Esmaeil Yaghoubi 4
1 Professor., Department of Management, Faculty of Management and Economics, University of Sistan & Blouchestan, Zahedan, Iran.
2 PhD in Management – HRM, Faculty of Management and Economics, University of Sistan & Blouchestan, Zahedan, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Entrepreneurship, Faculty of Management and Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Management, Faculty of Management and Humanities, University of Chabahar Maritime, Chabahar, Iran.
چکیده [English]

The transformation and reform of the administrative system, which is carried out with the aim of adapting the roles, capacities, and capabilities of the administrative system, is a vital matter, so that the second plan of the road map for the reform of the administrative system of Iran has been compiled in line with this need, and it emphasizes administrative smartness to facilitate the provision of services to the people. Therefore, this research was formed with the aim of identifying the requirements of creating a smart organization and presenting a model for it. The nature of the research is exploratory, which was carried out under the umbrella of interpretive paradigm, using the grounded theory methodology. The statistical population of the research was university experts who were aware of organization and management issues, who were selected using the purposeful sampling method. Based on the rule of theoretical saturation and in order to collect the required data, seventeen in-depth and semi-structured interviews were conducted with them. The data obtained from the interviews were analyzed using the content analysis technique in the MaxQDA software in three stages of open, axial, and selective coding. Finally, 54 concepts and 19 categories were extracted from the analysis of the interviews, which formed the causal, contextual, intervening factors, strategies, and consequences of the research model. The robustness of the research was confirmed by the four criteria of validity, transferability, reliability, and verifiability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transformation of Administrative System
  • Smart Organization
  • Knowledge Management
  • Learning Organization
  • Grounded Theory

مراجع

ابوالحسنی رنجبر، احمد، دانشفرد، کرم‌اله، فقیهی، ابوالحسن (1396). ارائه الگوی دستور کار خط‌‌مشی‌های اصلاح نظام اداری در ایران. مدیریت دولتی، سال 9، شماره 4، 640-615.
اخلاصی، امیر، شفیعی، رضا، انصاری، فهیمه (1395). ارائه مدل بومی برندسازی برای خرده‌فروشی‌های اینترنتی با استفاده از روش کیفی تئوری داده بنیاد. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین، سال 6، شماره 2، 188-167.
الهی، شعبان (1381). هوشمندسازی سازمان. پیام مدیریت، سال 2، شماره 2، 140-115.
بانژاد، بابک، طباطبایی‌نسب، سیدمحمد، صادقی، حجت‌الله (1397). واکاوی مفهوم آمیخته بازاریابی در صنعت بانکداری ایران: کاربرد تئوری داده‌بنیاد. فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال 13، شماره 50، 1397، 80-53.
بیگ، مینا، رحمان‌سرشت، حسین، شریف‌زاده، فتاح، حسینی گل‌افشانی، سیداحمد (1398). مدلی برای برندسازی سامانه منابع انسانی با رویکرد داده‌بنیاد. چشم‌انداز مدیریت دولتی، سال 10، شماره 3، 100-67.
جمشیدی، محمدحسین، سبزی، داوود (1394). نظریه‌پردازی؛ گامی مهم در بومی‌سازی علوم انسانی. مهندسی فرهنگی، سال 9، شماره 83، 149-126.
خادمی، یوسف، رسولی، اسحاق (1400). بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر قابلیت یادگیری سازمانی با نقش میانجی تسهیم دانش بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل. مدیریت فرهنگ سازمانی، سال 19، شماره 1، 174-153.
خواستار، حمزه (1388). ارزیابی روشی برای محاسبه پایایی مرحله کدگذاری در مصاحبه‌های پژوهشی. روش‌شناسی علوم انسانی، سال 15، شماره 58، 174-161.
دانائی‌فرد، حسن، امامی، سیدمجتبی (1386). استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد.  اندیشه مدیریت راهبردی، سال 1، شماره 2، 97-69.
دانائی‌فرد، حسن، رحمان‌سرشت، حسین، مظلومی، نادر، خلیل‌نژاد، شهرام (1392). الگوی مبنایی تصمیم‌گیری مدیریت ورزش ایران: گفتمان کاوی استراتژی با استفاده از تحلیل داده بنیاد. پژوهش‌های مدیریت منابع سازمان، سال 3، شماره 1، 44-23.
دهقانی، مسعود، یعقوبی، نورمحمد، موغلی، علیرضا، وظیفه، زهرا (1398). ارائه مدل جامع عوامل مؤثر بر استقرار اثربخش مدیریت دانش. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال 10، شماره 37، 132-109.
رضائیان، علی، باقری، روح‌اله (1395). هوشمندی ‌سازمانی ‌در‌ بستر ‌شبکه‌های‌ دانش. چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، سال 8، شماره 27، 158-141.
سیف اللهی، ناصر (1400). بررسی تأثیر ابعاد مدیریت دانش بر بهره‌وری سازمانی (موردمطالعه: پتروشیمی شرکت تبریز). نشریه علمی مدیریت بهره‌وری، سال 15، شماره 2، 156 -139.
صابری‌فر، رستم (1399). تعیین و تشخیص عوامل مؤثر در طراحی سازمان هوشمند برای مدیریت شهری (مطالعه موردی: شهرداری مشهد). پژوهش‌های ‌جغرافیای‌ برنامه‌ریزی ‌شهری‌، سال 8، شماره 2، 467-445.
‌صالحی، مسلم، قلتاش، عباس، جباری ظهیرآبادی، علی (1391). ارتباط بین سازمان یادگیرنده با هوش سازمانی در آموزش و پرورش. فصلنامه علمی-پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال 3، شماره 3، 104-89.
طباطبایی، امیر، حسنی، پرخیده، مرتضوی، حامد، طباطبایی چهر، محبوبه (1392). راهبردهایی برای ارتقاء دقت علمی در تحقیقات کیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، سال 5، شماره 3، 670-663.
طبرسا، غلامعلی، رضائیان، علیرضا، نظری‌پور، امیرهوشنگ (1391). طراحی و تبیین مدل مزیت رقابتی مبتنی بر هوشمندی سازمانی در سازمان‌های دانش‌بنیان. تحقیقات بازاریابی نوین، سال 2، شماره 1، 72-47.
فاتحی، حمید، رحیمیان، حمید (1394). هوش سازمانی عامل رشد سازمان یادگیرنده. فصلنامه روانشناسی تربیتی، سال 11، شماره 36، 149-131.
مجدی، علی‌اکبر، تیموری، محمود، میرمحمد تبار، سید احمد (1398). تحلیل و واکاوی عوامل مؤثر بر یادگیری سازمانی؛ فراتحلیلی از تحقیقات موجود. مجلة علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال 15، شماره 1، 50-21.
محمدی نجف‌آبادی، عبدالمجید، اعتباریان خوراسگانی، اکبر، ابراهیم‌زاده دستجردی، رضا (1399). طراحی مدل توسعه منابع انسانی صنعت گردشگری اصفهان مبتنی بر فرآیند مدیریت دانش. مدیریت راهبردی دانش سازمانی، سال 3، شماره 8، 240-207.
مهدی‌بیگی، نجمه، کمالیان، امین‌رضا، یعقوبی، نورمحمد، پورعزت، علی‌اصغر، رونقی، محمدحسین (1398). توسعه ظرفیت اصلاح نظام اداری در پرتو سازمان هوشمند با رویکرد داده بنیاد. پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، سال 9، شماره 3، 132-111.
مهدی‌بیگی، نجمه، یعقوبی، اسماعیل (1400). سازمان هوشمند؛ رهیافت توسعه مبتنی بر اصلاح نظام اداری. حکمرانی و توسعه، سال 2، شماره 2، 60-43.
نجاری، رضا، آذر، عادل، احمدی، فریدون، جلیلیان، حمیدرضا (1394). ارائه چارچوب عوامل سازمان هوشمند در شرکت‌های تولیدی. پژوهش‌های مدیریت منابع سازمان. سال 5، شماره 2، 174-139.
Al Shobaki, M.J., Abu Naser, S.S., Abu Amuna, Y.M. & El Talla, S.A. (2018). The Availability of Smart Organization Dimensions in Technical Colleges in Palestine. International Journal of Engineering and Information Systems, 2(1). 49-64.
Alavi, M. & Gallupe, R.B. (2003). Using Information Technology in Learning: Case Studies in Business and Management Education Programs. Academy of Management Learning & Education, 2(2). 139–152.
Albrecht, K. (2003). Organizational Intelligence & Knowledge Management: Thinking Outside the Silos the Executive Perspective. Available from: URL http://www.KarlAlbrecht.com.
Aragón-Correa, J. A., García-Morales, V. J. & Cordón-Pozo, E. (2007). Leadership and Organizational Learning's Role on Innovation and Performance: Lessons from Spain. Industrial Marketing Management, 36(3). 349-359.
Chen, y. & Huang, H. (2012). Knowledge Management Fit and its Implications for Business Performance: A Profile Deviation Analysis. Knowledge-Based Systems, 27(1). 262 –270.
Choo, Chun Wei. (1994). Perception and Use of Information Sources in Environmental Scanning. Library & Information Science Research, 16(1). 23-40.
Davenport, T.H. & Prusak, L. (2000). Working Knowledge. Massachusetts: Harvard Business School Press.
Filos, E. & Banahan, E. (2001). Towards the Smart Organization: An Emerging Organizational Paradigm and the Contribution of the European RTD Programs. Journal of Intelligent Manufacturing, 12(2). 101-119.
Garvin, D.A. (1993). Building a Learning Organization. Harvard Business Review, 71(4). 78-91.
George H.S & Jonathan D.P (1999), Learning and Knowledge Management in the Intelligent Organization. Participation and Empowerment: An International Journal, 7(5). 131-144.
Herschel, T.R.E. & Jones, N. (2005). Knowledge Management and Business Intelligence: The Importance of Integration. Journal of Knowledge Management, 9(4). 45-55.
Jiménez-Jiménez, D. & Sanz-Valle, R., (2011). Innovation, Organizational Learning, and Performance. Journal of Business Research, 64(4). 408-417.
Lee M. (2015). Constructing the Nation through Negotiating: An Outcome of Using Grounded Theory. Public Relations Review. Available from: http://dx.doi.org/10.1016/j.pubrev.2015.06.011.
Nisara, T.M., Prabhakarb, G. & Lubica Strakova, L. (2019). Social media information benefits, knowledge management and smart organizations. Journal of Business Research, 94(1). 264-272
Pazireh T., Rahimi Gh, Nejad Irani F. & Bohlouli N. (2019). Model Development for Establishment of Smart Organization: Case Study of the Social Security Organization. International Transaction Journal of Engineering, Management, & Applied Sciences & Technologies, 10(4). 559-565.
Poulsen, K. M. & Arthur, M.B. (2005). Intelligent Career Navigation. American Society for Training and Development. 59(5). 77-79.
Shujahat, M., Sousa, M. J., Hussain, S., Nawaz, F., Wang, M. & Umer, M. (2019). Translating the impact of knowledge management processes into knowledge-based innovation: The neglected and mediating role of knowledge-worker productivity. Journal of Business Research. 94(1). 442-450.
Staskeviciute, I. & Neverauskas, B. (2008). The Intelligent University’s Conceptual Model. Journal of Engineering Economics, 4(59). 53-58.
Stommel, M. & Wills, CE. (2004). Clinical research: concepts and principles for advanced practice nurses. Philadelphia: lippincott Williams and wilkins.
Sydanmaanlakka, P. (2003). Intelligent Leadership and Leadership Competencies: Developing a Leadership framework for intelligent Organization. Dissertation for the Degree of Doctor of Philosophy, Department of Industrial Management, Helsinki University of Technology.
Wiesner R., Chadee D. & Best P. (2017). Managing Change toward Environmental Sustainability: A Conceptual Model in Small and Medium Enterprises. Organization & Environment, 31(2). 152–177.
Wu, I. L. & Chen, J. L. (2014). Knowledge Management Driven Firm Performance: The Roles of Business Process Capabilities and Organizational Learning. Journal of Knowledge Management, 18(6). 1141-1164.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 آبان 1400
  • تاریخ بازنگری: 09 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار