تأمّلی در چیستی «الگو» در الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت: مداقّه‌هایی از منظر خط‌مشی‌گذاری عمومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران

چکیده

اگرچه ایران پیش و پس از انقلاب درگیر برنامه‌های متعدد توسعه بوده، اما موضوع توسعه هیچ‌گاه موضوع جدی محافل علمی ایران نبوده است. با وجود آنکه چندین حوزه دانشگاهی از جمله اقتصاد، جامعه‌شناسی، مدیریت دولتی، علوم سیاسی و مانند آن به ظاهر متصدی مباحث علمی این حوزه بوده‌اند، ولی در عمل پیشرفت جدی حاصل نشده است. شاید یکی از دلایل جدی آن، نبود یک حرکت منسجم و تعامل هم‌افزا بین کلیه رشته‌های مختلف دخیل در موضوع توسعه باشد. در این میان، برخی رشته‌ها جمع‌آوری‌کننده و تسهیلگر حرکت جمعی همه رشته‌ها به سوی نظامی از الگوها در توسعه هستند که در این مسیر هم چندالگویی را جایگزین تک‌الگویی کرده و هم اذهان عمومی را برای این تغییر آماده می‌کنند. یکی از بهترین رشته‌ها برای این حرکت، خط‌مشی‌گذاری عمومی است. سازوکار این تغییر در این پژوهش آمده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Reflection on the Meaning of the "Model" in the Islamic-Iranian Model of Progress: Contemplations from Public Policy Perspective

نویسنده [English]

  • Seyed Mojtaba Emami
Assistant Professor, Public Administration Department, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Although Iran has been involved in several development programs before and after the revolution, the issue of development has never been a serious concern in Iranian scientific communities. Despite the fact that several academic fields such as economics, sociology, public administration, and political science have apparently been responsible for this subject, no significant progress has been made in practice. Conceivably one of the main reasons is the lack of a coherent move and synergetic interaction among all involved fields pertinent to the subject of development. In the meantime, some fields collect and facilitate the collective movement of all fields toward a system of development models, in which multi-model system is replaced with mono-model system and public minds are being prepared for this change. One of the most preeminent fields for this change is public policy. The mechanism of this change is discusses in this paper.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Model
  • Development
  • Progress
  • Public Policy
اسمیت، آدام (۱۳۵۷). ثروت ملل. ترجمه سیروس ابراهیم‌زاده. تهران: انتشارات پیام.
اکبری، نعمت‌الله (1378). مباحثی از توسعه در ایران. اصفهان: نشر هشت‌بهشت.
الوانی، سید مهدی (1385). مدیریت عمومی (ویراست سوم). تهران: نشر نی.
امامی، سید مجتبی، بنافی، مسعود، سجادیه، سید علیرضا (1389). تحلیلی انتقادی بر به‌کارگیری شاخص‌های مرسوم جهانی توسعه. دوفصلنامه برنامه و بودجه، سال 15. شماره 1. 135-90.
پورعزت، علی‌اصغر (1382الف). تصویرپردازی از آینده؛ استراتژی اقدام در سیستم‌های اجتماعی. فصلنامه سخن سمت. شماره 10. 31-52.
پورعزت، علی‌اصغر (1382ب). علم و پیش‌بینی؛ تأملی بر مراتب قطعیت نظریه‌های علمی در پیش‌بینی رفتار سیستم‌های اجتماعی. فصلنامه سخن سمت. شماره 9. 15-28.
پورعزت، علی‌اصغر (1387). مبانی دانش اداره دولت و حکومت (مبانی مدیریت دولتی). تهران: انتشارات سمت.
داوری اردکانی، رضا (1389). علوم انسانی و برنامه‌ریزی توسعه. تهران: نشر در انتظار فردایی دیگر.
فقیهی، ابوالحسن، دانائی‌فرد، حسن (1385). بوروکراسی و توسعه در ایران: نگاهی تاریخی- تطبیقی. تهران: نشر رسا.
مؤمنی، فرشاد (1374). کالبدشناسی یک برنامه توسعه. تهران: مؤسسه تحقیقات اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس.
نیومن، ویلیام لارنس (1389). شیوه‌های پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمی. ترجمه حسن دانائی‌فرد و سید حسین کاظمی. تهران: مهربان نشر.
وبر، ماکس (۱۳۷۱). اخلاق پروتستان و روح سرمایه‌داری. ترجمه عبدالمعبود انصاری. تهران: انتشارات سمت.
Anderson, J. E. (2011). Public policymaking: An introduction (7th ed.), Boston, MA: Cengage.
Dunn, W. N. (2008). Public policy analysis: An introduction (4th ed.), Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Howlett, M., Ramesh, M., & Perl, A. (2009). Studying public policy: Policy cycles & policy subsystems (Third ed.), Oxford: Oxford University Press.
Sabatier, P. A. (2007). The need for better theories. In P. A. Sabatier (Ed), Theories of the Policy Process (2nd ed.), 3-17. Boulder, Colo: Westview Press.